Obraz autorstwa >Freepik<
Strategia rozwiązywania problemów
Wanda Papugowa – psycholog, edukator, mediator
Zadanie dla dorosłych: naucz siebie i dziecko rozwiązywania problemu:
- Pytanie: co się stało? – to jest pytanie o problem.
W sytuacji konfliktu pytanie należy skierować do jednego i drugiego dziecka
Nie należy pytać „dlaczego jesteś niegrzeczny?”
2. Pytanie: na czym ci zależy / jak chcesz, aby było/ czego chcesz/.
Koncentracja uwagi na meritum. Pytanie ma być skierowane do jednego i drugiego dziecka
3. Uważne wysłuchanie obu stron.
Komentarz słowny: Rozumiem, to dla ciebie ważne
4. Pytanie: Co trzeba zrobić, aby było tak jak chcesz?
Pytanie kierowane do obu stron służy wypracowaniu możliwych rozwiązań i kieruje dzieci ku odpowiedzialności za rozwiązanie
5. Pytanie o to, które rozwiązanie jest możliwe do przyjęcia.
6. Jeśli dzieci nie wiedzą które rozwiązanie przyjąć, należy wystąpić w roli arbitra i zdecydować na wybór jednego z podanych rozwiązań.
7. Na zakończenie należy podkreślić, że to dzieci poradziły sobie w rozwiązaniu problemu i nauczyły się metody rozwiązywania
8. Na przyszłość w podobnych sytuacjach należy zaczynać od przypomnienia dzieciom, że znają metodę rozwiązywania problemu, ale też nie zostawiać ich, lecz pomóc zgodnie z podanym sposobem
Uwaga: nie należy krzyczeć, zabierać dzieciom zabawki, o którą walczą, obrażać się na dzieci, ani donosić rodzicom / dziadkom itp., że dzieci się spierały, kłóciły, pobiły…
Rozwiązanie problemu, oznacza zamknięcie tematu. Życie dostarczy nowego.
Naucz się i stosuj strategię
- Co się stało?
- Na czym ci zależy?
- Jak chcesz aby było?
- Co trzeba zrobić, aby tak było?
- Jak chcesz to zrobić?
- Zrób tak
- Tego nie wolno zrobić /zawsze wobec zachowania agresywnego, zagrażającego/
- Trzeba pomyśleć jak można to osiągnąć inaczej
- Poradziłeś sobie
Naucz siebie i dziecko radzenia sobie ze złością:
1. Odejdź z miejsca gdzie czujesz swoją złość
2. Gdy odejdziesz oddychaj głęboko
3. Policz od 10 –do 0 /dorośli od 100 –do 0, co trzy/
4. Powiedz; poradziłem/poradziłam sobie z moją złością
5. Pomyśl jaka korzyść wynika z tego, że umiesz poradzić sobie ze swoją złością
Sytuacja trudna: przegrana
- Pamiętaj, że dziecko /w wieku przedszkolnym/ nie respektuje zasad, ani nie tworzy, ale ich potrzebuje.
- To dorosły ma o zasadach przypominać.
- Na początku gry skieruj pytanie do każdego gracza: „ czy chce wygrać?”
- Pogratuluj temu co wygrał
- Jeśli dziecko odchodzi od gry i złości się gdy nie wygrywa, nie komentuj jego emocji. Ma prawo czuć złość. Nie mów; „on zawsze musi wygrać”
- Wyraź swoje stanowisko wobec problemu:
„Chcę grać dalej, gramy do końca. Nie wolno przerywać gry. Wszyscy chcą dokończyć”
7. Pozwól dziecku na smutek , gdy nie wygra.
Sytuacja trudna: podejmowanie decyzji
Decyzyjność, wraz z rozumieniem konsekwencji to zdolność umysłowa – dorosłych.
1. Ogranicz dziecku wybór do 2 elementów
2. Licz się ze zmianą stanowiska;
dziecko w wyborze kieruje się tym co spostrzega.
3. Decyduj, gdy dziecko nie potrafi tego dokonać:
wtedy jesteś dla dziecka wzorem do naśladowania
Sytuacja trudna: „boję się”
1. czego dokładnie się boisz?
2. Co trzeba zrobić aby mniej się bać?
3. Zrobimy to razem /sprawdzimy, trzymam cię za rękę, ../
4. Czy teraz mniej się boisz?
5. Poradziłeś/łaś sobie
!
Zamiast mówić: Mów:
„dlaczego nie otworzyłaś książki” „chcę abyś otworzyła książkę”
„otwórz książkę”
„dlaczego ją uderzyłaś” „zabraniam bić”, „nie wolno uderzyć”
„co się wydarzyło?”
„nie trzaskaj drzwiami” „zamknij drzwi cicho”
„nie kłam” „mów prawdę”
„dlaczego mówisz wulgarne słowa? Powiedziałaś; …… . Nie mów tak. Nie wolno. Jak tak nie mówię.
„czy mogłabyś to zrobić, proszę” „chcę abyś to wykonała”, „wykonaj to zadanie”
„Proszę na mnie nie krzyczeć” „Proszę mówić ciszej”
„Uspokój się” „Teraz usiądź”, możesz się położyć”
W sytuacji ekstremalnej: „Wyjdź, tu nie wolno krzyczeć’. Wróć jak nie będziesz krzyczał/ krzyczała.”
Gdy dziecko wraca – nie rozmawiamy na temat krzyku, ani jego okoliczności, nie pytamy również: „dlaczego”. Zachowujemy się naturalnie. Nie domagamy się przepraszania. Podtrzymujemy spokój z jakim dziecko wróciło do normalnej aktywności.
Sytuacja trudna:
Dziecko wypowiada słowa krytyczne, lub wulgarne pod adresem nauczyciela.
Zadanie dla dorosłego jest wymagać, aby było tak jak chce dorosły – „chcę, aby tak nie mówił”
- Zabraniam mówić…..
- Nie wolno
- Nigdy więcej tak nie mów.
Nie domagaj się przeproszenia; jeśli przeproszenie następuje po zachowaniu trudnym wówczas to zachowanie utrwala się, a przeproszenie i przytulenie temu sprzyja.
Pamiętaj, że pomagasz w kształtowaniu umiejętności społecznych.
To jest procesem.
Zacznij od siebie.
W danym momencie rozwiązuj tylko jeden problem.
Życie dostarczy następnych.